Tot het begin van de 19e eeuw werden heidevelden op en rond de Veluwe intensief gebruikt om schapen te laten grazen. Bovendien werden heideplaggen afgegraven en gebruikt als bemesting van bouwland. Dat gebeurde zo fanatiek dat de heide geen tijd kreeg om zich te herstellen en er ontstonden open plekken. Bezoek het tweede mooiste natuurgebied van Nederland.
Omdat er op deze plekken geen enkele begroeiing optreedt, heeft het zand vrij spel. Het wordt door de wind en het water (regenbuien) verstoven. Het gebied dat op die manier ontstaat wordt een zandverstuiving genoemd.
In Europa komt stuivend zand vrijwel niet meer voor, maar er Nederland op zo’n 20 plaatsen. Zandverstuivingen zijn tegenwoordig een Europees beschermd landschap type.
Het Kootwijkerzand is de grootste stuifzandgebied van Europa. Het natuurreservaat is 700 hectare groot en ligt bij Kootwijk, in het westelijk deel van de Veluwe. Uit opgravingen blijkt dat in dit gebied al 2500 jaar geleden mensen woonden. Vanaf het jaar 1000 ontstond het eerste stuifzand.
Het landschap van een zandverstuiving lijkt op een woestijn en wordt dan ook wel een "Atlantische woestijn" genoemd. In een zandverstuiving treden grote temperatuur verschillen op. Op de open vlakte van het Kootwijkerzand bijvoorbeeld, kan de temperatuur oplopen tot 60 graden Celsius, terwijl de nachttemperatuur ook 's zomers tot beneden de 0 graden Celsius kan dalen.
Bent u binnenkort op vakantie op de Veluwe? Maak dan eens een wandeling door dit unieke gebied. Het stuifzand van het Kootwijkerzand is goed te overzien vanaf een uitkijktoren en vanaf gebouw A (Radio Kootwijk).